ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

Μήνας Καλοκαιριού ο Ιούνιος, λίγες μέρες ακόμα για τη λήξη της σχολικής χρονιάς και ακολουθούν 3 μήνες ξεκούρασης και ανεμελιάς για τους μαθητές. 

Ας δούμε λοιπόν μερικά μαθήματα που αναφέρονται για το καλοκαίρι και τις διακοπές μέσα από παλιά αναγνωστικά του δημοτικού σχολείου αλλά και μια παρουσίαση με εικόνες από τις αγαπημένες ακτές για τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης, τις πλαζ Θερμαϊκού κόλπου (Τότε η Χαλκιδική ήταν προνόμιο λίγων...).

Το ωραιότατο μάθημα από το αναγνωστικό Γ δημοτικού της Αγγελικής Βαρελλά. Εδώ διαβάζουμε και με νοσταλγία (όλοι εμείς που πήγαμε σχολείο τη δεκαετία 70 - ίσως και παλιότερα) και τα παραγγέλματα "Μεσολαβή - Επίκυψη - Μεταβολή".

Η ίδια συγγραφέας στο νέο (τότε) αναγνωστικό της Γ δημοτικού (1η έκδοση 1979) αναφέρεται σε μια φανταστική συναυλία του καλοκαιριού και έτσι δίνεται και η ευκαιρία να παρουσιαστούν και κάποια μουσικά όργανα.

 

Από αναγνωστικό επίσης της Γ δημοτικού (1ης έκδοσης 1955 - Β. Πετρούνιας, Φ. Κολοβός, Σ. Σπεράντσας, Α. Μεταλλινού) διαβάζουμε ένα πολύ ωραίο κείμενο για το καλοκαίρι και τις συνήθειες των ανθρώπων. Συνοδεύεται από σχετική φωτογραφία .

 

Στο αναγνωστικό της Β δημοτικού, η τελευταία ενότητα περιλαμβάνει 18 μαθήματα σχετικά με το καλοκαίρι. Δείτε το ωραίο ποίημα του Χάρη Σακελλαρίου γι' αυτό. 

Σε ένα σχετικά πιο πρόσφατο αναγνωστικό της Β δημοτικού (Α. Βαρελλά - Φ. Σταθάτου, δεκαετίας 80), διαβάζουμε ένα ωραίο κείμενο για τις χαρές της θάλασσας που τελειώνει με ένα ωραίο ποίημα του Ο. Ελύτη. 

 

 

Στο αναγνωστικό της Δ δημοτικού (δεκαετίας 70), στον 4ο κύκλο που αναφέρεται για το καλοκαίρι, ξεχωρίζει το 1ο μάθημα που είναι το εξαίρετο ποίημα του Κωστή Παλαμά.

 

Σε ένα πολύ παλιό αναγνωστικό της Γ δημοτικού (1η έκδοση 1949), διαβάζουμε παροιμίες για τους μήνες του καλοκαιριού.

Στο αλφαβητάριο της Β δημοτικού (1η έκδοση 1973) αναφέρεται στο καλοκαίρι το πολύ ωραίο ποίημα του Γ. Βιζυηνού.

  

Σε ένα παλιό επίσης αναγνωστικό της Στ δημοτικού (1η έκδοση 1949) διαβάζουμε το ποίημα του Στ. Μαρτώκη.

Σε αναγνωστικό της Στ δημοτικού (δεκαετίες 60 - 70) επίσης διαβάζουμε ένα ποίημα για το καλοκαίρι, χωρίς να αναφέρεται ο ποιητής, ίσως να είναι κάποιου από τη συγγραφική ομάδα του βιβλίου (Ευάγγ. Π. Φωτιάδης, Ηλίας. Π. Μανιάτης, Γ. Μέγας, Δ. Οικονομίδης, Θ. Παρασκευόπουλος)

 

Τέλος, ιδιαίτερη συλλεκτική αξία έχει και το αναγνωστικό καθαρεύουσας Ε δημοτικού δεκαετίας 1930 όπου στο ποίημα του Αλ. Κατακουζηνού "Καλοκαίρια" διακρίνουμε λέξεις στην καθαρεύουσα καθώς και υπογεγραμμένη!!

 

 

...σίγουρα οι παλιότεροι θα θυμηθούν τα νιάτα τους στην παρακάτω παρουσίαση...

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ

Ας μάθουν οι νεώτεροι και ας θυμηθούν οι παλιότεροι μερικά μαθήματα από παλιά αναγνωστικά που σχετίζονται με τη σημερινή μέρα.

Παιδικές ιστορίες, Αναγνωστικό Β΄ δημοτικού, έκδοσης 1934

 

 Αναγνωστικό Γ΄ δημοτικού, έκδοσης 1969

Αναγνωστικό Γ΄ δημοτικού  έκδοσης 1975

 Αλφαβητάριο, έκδοσης 1981, κείμενο και ποίημα

 

  

 

...και επειδή μάνα είναι μόνο μία...

 

ΟΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Με αφορμή την έναρξη των εξετάσεων από βδομάδα στο Λύκειο αλλά και μετά από λίγες μέρες στο Γυμνάσιο ας ξαναθυμηθούμε κάποια μαθήματα που υπήρχαν σε παλιά βιβλία δημοτικού και που βέβαια ήταν από τα τελευταία μαθήματα του βιβλίου.

 Και πρώτα πρώτα στο Αλφαβητάριο της Α΄ δημοτικού

 ...στο Αναγνωστικό της Β΄ δημοτικού

 

 ...στο μάθημα της Σπουδής Περιβάλλοντος Α΄ δημοτικού

 

...στο Ανθολόγιο για τους μαθητές της Ε και Στ δημοτικού σε ένα κείμενο 5 σελίδων

Εδώ να πούμε ότι το Νηπιαγωγείο προβλέφθηκε για πρώτη φορά το 1895. Έγινε ίδρυμα στοιχειώδους Εκπαίδευσης το 1929 Ν. 4397 και αποτελεί την πρώτη βαθμίδα της γενικής Εκπαίδευσης το 1976 Ν.390, ενώ για το Δημοτικό η φοίτηση ήταν 4ετής, 6ετής με προαγωγικές εξετάσεις στην Ε και ΣΤ τάξη οι οποίες καταργήθηκαν. Διακρίνονται σε μονοθέσια (15 - 30 μαθητές) και 15θέσια (421 - 450 μαθητές) (πλέον τα ολιγοθέσια δημοτικά έχουν σχεδόν καταργηθεί).

ΑΛΛΟΤΙΝΕΣ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΕΣ

Αναφερθήκαμε χθες και "μεταφερθήκαμε" σε μια "παλιά" Πρωτομαγιά μέσω παλιού Αναγνωστικού της Β΄ Δημοτικού. Ας δούμε όμως και κάποια άλλα μαθήματα (και όχι μόνο) που αναφέρονται σε αλλοτινές Πρωτομαγιές!

Και πρώτα απ' όλα στο Αλφαβητάριο της Α' δημοτικού "Τα καλά παιδιά" (1950).

Οι πρωταγωνιστές του βιβλίου η Άννα, ο Ρήγας, ο Γιαννάκης μαζί με τα άλλα παιδιά του σχολείου πηγαίνουν μια εκδρομή στην εξοχή όπου και μαζεύουν λουλούδια, παίζουν, χορεύουν, τρώνε και κάνουν το πατροπαράδοτο πρωτομαγιάτικο στεφάνι.

Η γλώσσα δημοτική, βεβαίως πολυτονική, με κάποιες διαφορές από τη σημερινή κυρίως στην ορθογραφία. (Τα αρσενικά άρθρα στην αιτιατική χωρις το ν - άλλωστε αυτό πρόσφατα σχετικά άλλαξε-, ο ίσκιος γράφεται με ήτα (η), το βουίζει έχει διαλυτικά, το πιάνονται χωρίζεται στο ντ, το τρώνε γράφεται τρώγουν και το φαΐ φαγί).

Η αναφορά του βιβλίου στην Πρωτομαγιά κλείνει με ποίημα.

Δυο παλιότερα βιβλία των δεκαετιών 20 και 30: Το Αλφαβητάριο Ιωαν. Συκώκη εκδόσεως 1923 και το Αλφαβητάριο "Ο ΗΛΙΟΣ" (1938) με "ήρωες" τη Ρήνα και τον Ρήγα.

 

 

  

Στο Αναγνωστικό Γ΄Δημοτικού (δεκαετίας 60 και 70):

Ιδιίτερη αναφορά στις κτητικές αντωνυμίες που στη γενική πληθυντικού αναφέρονται ως (των) και όχι (τους) (π.χ. δόξες των), στη γραφή των λέξεων βιολέτα με 2 τ (επηρεασμένη από την ιταλική λέξη - violetta - που προέρχεται),  γαρίφαλα με η, μανούλα με 2 ν, θηλυκά που τελειώνουν σε ι αντί σε η όπως τάξη, βλάστηση, Άνοιξη κλπ.

Και σε αυτό το βιβλίο η αναφορά της Πρωτομαγιάς κλείνει με ποίημα (Ι. Πολέμη) .

 

Στο Αναγνωστικό Δ΄ δημοτικού δεκαετίας 50, ποίημα του Ιωάννη Πολέμη: 

 

Και βέβαια υπάρχουν και πολλά ακόμα παλιά αναγνωστικά δημοτικού που αναφέρονται στην γιορτή (απεργία) της Πρωτομαγιάς αλλά ας πάρουμε και μια γεύση από παλιές Πρωτομαγιές μέσω κάποιων ιστορικών αποσπασμάτων από το αρχείο της ΕΡΤ.

Από την επίσκεψη του βασιλιά Παύλου το 1949 στη Ρόδο που πριν λίγα χρόνια είχε προσαρτηθεί στην Ελλάδα. Τον συνοδεύουν η βασίλισσα Φρειδερίκη και ο εννιάχρονος τότε διάδοχος Κωνσταντίνος. Μάλιστα για να γιορτάσουν την Πρωτομαγιά κατευθύνθηκαν στη Φιλέρημο, στο μοναστήρι της Παναγιάς της Ζωοδόχου Πηγής (Φιλερήμου), όπου ο μητροπολίτης τους πρόσφερε και υπαίθριο γεύμα. (Ιδιαίτερη προσοχή στην καθαρεύουσα του εκφωνητή)

 

 

 

5 λεπτά από εορτασμό Πρωτομαγιάς... εποχής Μεταξά... τότε που γινόταν ακόμα και παρέλαση αυτή την ημέρα... τότε που σκοπό είχε η γιορτή να εξυμνηθεί η δικτατορία και ο αρχηγός της... τότε που ήταν Εθνική Εργατική Πρωτομαγιά...

 

 

Τέλος, αποσπάσματα από παλιότερες Πρωτομαγιές και συνήθειες γι ΄αυτή την ημέρα.