ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΣΧΟΛΕΙΟ - ΜΥΘΟΣ Ή ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ;

Υπήρξε ή όχι το "κρυφό σχολειό;"

¨Το κρυφό σχολειό" Ο εξαιρετικός πίνακας του Ν. Γύζη

ίας. Πολλοί αναθεωρητές ιστορικοί επιχειρούν να αμφισβητήσουν την ύπαρξη του και να το παρουσιάσουν ως έναν «εθνικό μύθο»....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/ipirxe-i-ochi-to-krifo-scholio/

Λέγονται και γράφονται κατά καιρούς διάφορα σχετικά με το κρυφό σχολείο την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Πολλοί αναθεωρητές ιστορικοί επιχειρούν να αμφισβητήσουν την ύπαρξη του και να το παρουσιάσουν ως έναν «εθνικό μύθο»....   

Το σπουδαιότερο επιχείρημα των αρνητών του κρυφού σχολείου είναι το εξής: Οι Οθωμανοί Τούρκοι έδειξαν σε γενικές γραμμές ανοχή σε θέματα πίστης και εκπαίδευσης. Άρα, η ύπαρξη τέτοιου είδους «σχολείων» καθίστατο περιττή.... 

Άλλωστε και ο παρακάτω χάρτης που είναι παρμένος από την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους παρουσιάζει τις έδρες των ανώτατων σχολείων από το 1669 - 1821.

Αφού λοιπόν λειτουργούσαν τόσα σχολεία "φανερά" ποιος ο λόγος να υπάρχει κρυφό σχολείο;

Χρονικά, η Τουρκοκρατία υπήρξε μια τεράστια περίοδος, η οποία ενέτασσε στους κόλπους της το σύνολο του Ελληνισμού. Συνεπώς, δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο για μια κατάσταση που ήταν ίδια στον χρόνο και τον χώρο. Κατά τους πρώτους δύο αιώνες, η μεταχείριση των υποδούλων υπήρξε πιο καταπιεστική με κύρια χαρακτηριστικά το παιδομάζωμα και τους βίαιους εξισλαμισμούς....
Οι φανατικοί μουσουλμάνοι στράφηκαν κατά οποιουδήποτε που δεν ακολουθούσε πιστά το Κοράνι.
Απο τον 17ο αιώνα και μετά τα πράγματα βελτιώνονται στην εκπαίδευση και οι Έλληνες αρχίζουν να ιδρύουν εκπαιδευτικά ιδρύματα πάντα όμως με τη βοήθεια της Εκκλησίας και άλλων Ελλήνων ευεργετών. Ίσως τότε τα κρυφά σχολεία να σταμάτησαν τη λειτουργία τους αν και ούτε αυτό είναι σίγουρο αφού οι κατά τόπου πασάδες είχαν διαφορετικές αντιλήψεις και αποφάσεις. 

Ο Γ. Μπαμπινιώτης λέει χαρακτηριστικά:

"Η Εκκλησία πρωτοστατεί στη διάσωση των ελληνικών γραμμάτων με το λεγόμενο "κρυφό σχολειό". Στην πραγματικότητα φαίνεται πως υπήρχε μια μορφή πρωτοβάθμιας παιδείας, που γινόταν με καθαρώς εκκλησιαστική πρωτοβουλία. Σίγουρα η όλη παιδεία επί Τουρκοκρατίας δεν ήταν αποκλειστικά της Εκκλησίας. Ωστόσο η πρωτοβάθμια, τα πρώτα γράμματα, πολύ συχνά ήταν μια διδασκαλία από ιερείς με βάση την Οκτώηχο (που περιείχε τροπάρια που ψάλλονται στην εκκλησία) και άλλα εκκλησιαστικά βιβλία". 

Γενικά, γραπτές μαρτυρίες για την ύπαρξη και λειτουργία κρυφών σχολειών (με τη γνωστή έννοια) στον ευρύτερο ελληνικό χώρο δεν έχουν βρεθεί. Είναι πολύ πιθανό, όμως, σε κάποια περιοχή ή περιοχές και για κάποιο διάστημα, οι συνθήκες μόρφωσης να ήταν ιδιαίτερα αντίξοες. Απ’ αυτό το γεγονός γενικεύτηκε η ιδέα του «κρυφού σχολειού».

Οπωσδήποτε η διαμάχη για την ύπαρξη ή όχι του κρυφού σχολείου θα συνεχιστεί με αμείωτη ένταση. Όμως κάτι το οποίο έχει εντυπωθεί στο συλλογικό υποσυνείδητο είναι δύσκολο να σβηστεί....

"Το κρυφό σχολειό" Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων Π. Βρέλλη (Ιωάννινα)